با توجه به اجرای بند ۱۱ اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی برای کاهش اثرات سوء حبس بر خانواده زندانیان و بازاجتماعی شدن آن‌ها، رئیس قوه قضائیه شرایط عفو رهبری و شرایط استفاده از این عفو را به این شرح اعلام و به تائید مقام معظم رهبری رسانده است: ۱. سه چهارم محکومیت محکومان به حبس تا یک سال
۲. یک دوم محکومیت محکومان به حبس بیش از یک سال تا ۲۰ سال ۳. باقیمانده محکومیت محکومان به حبس بیش از ۲۰ سال، در صورتی که حداقل ۱۰ سال از دوران حبس را گذرانده باشند.
۴. باقیمانده محکومیت محکومان به حبس ابد برای مردان، در صورتی که حداقل ۱۵ سال و برای زنان در صورتی که حداقل ۱۲ سال از دوران حبس را گذرانده باشند. ۵. باقیمانده محکومیت محکومان به حبس ابد کلیه محکومان جرائم غیرعمدی به استثنای موارد مذکور در مواد ۷۱۸ و ۷۱۹ قانون مجازات اسلامی.
۶. باقیمانده محکومیت حبس (غیر از حبس ابد) زنانی که به حکم قانون سرپرستی یا حضانت فرزندانشان را عهده دارد می‌باشند در صورتی که حداقل یک پنجم از دوران حبس را گذرانده باشند. ۷. باقیمانده محکومیت حبس محکومان دارای بیماری صعب‌العلاج یا مبتلایان به بیماری‌های غیرقابل علاج که مراتب بیماری آن‌ها مورد تائید کمیسیون پزشکی قانونی قرار گرفته باشد و مطابق نظریه کمیسیون مذکور قادر به تحمل حبس نباشند.
۸. باقیمانده محکومیت تا دو سال نگهداری در کانون اصلاح و تربیت و چهار پنجم محکومیت بیش از دو سال نگهداری در کانون اصلاح و تربیت محکومان زیر ۱۸ سال تمام (در زمان ارتکاب جرم) به استناد اسناد سجلی و در مورد اتباع بیگانه فاقد اسناد معتبر به تائید پزشکی قانونی. ۹. باقیمانده محکومیت حبس محکومان ذکور بالای ۷۰ سال تمام و اناث بالای ۶۵ سال تمام به استناد اسناد سجلی و در مورد اتباع بیگانه فاقد اسناد معتبر به تائید پزشکی قانونی به شرط آن که در محکومیت به حبس بیش از یک سال حداقل یک پنجم و در محکومیت به حبس ابد حداقل پنج سال تحمل کیفر کرده باشند.
شرایط عفو رهبری برای محکومان به جزای نقدی:
۱. باقیمانده محکومیت محکومان به جزای نقدی تا ۵۰۰ میلیون ریال که به لحاظ عجز از پرداخت جزای نقدی در زندان به سر می‌برند. ۲. یک‌دوم محکومیت محکومان به جزای نقدی از ۵۰۰ میلیون و یک ریال تا یک میلیارد ریال که به لحاظ عجز از پرداخت جزای نقدی در زندان به سر می‌برند.
۳. محکومیت محکومان به جزای نقدی تا ۵ میلیون ریال که به هر علت تاکنون اجرا نشده باشد.
شرایط استفاده از عفو رهبری:
۱. نداشتن بیش از دو فقره سابقه محکومیت مؤثر کیفری ۲. عدم ارتکاب جرم عمدی جدید مستوجب مجازات درجه یک تا ۵ موضوع ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی در ایام حبس یا در زمان مرخصی اعطایی
۳. نداشتن شاکی خصوصی و یا جلب رضایت وی و یا جبران ضرر و زیان شاکی خصوصی و زیان‌دیده (اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) ۴. عدم استفاده از عفو در محکومیت‌های قبلی و فعلی
تبصره: معاونت در جرائم به استثنای قتل عمد نیاز به جلب شاکی خصوصی نداشته و مانع اعمال عفو نیست.
چه کسانی نمی‌توانند از عفو رهبری استفاده کنند؟
مرتکبین به جرائم زیر نمی‌توانند از عفو رهبری استفاده کنند:
۱. قاچاق مسلحانه و یا عمده مواد مخدر
۲. قاچاق اسلحه و مهمات
۳. اقدام علیه امنیت داخلی و خارجی کشور
۴. آدم‌ربایی
۵. اسیدپاشی
۶. تجاوز به عنف
۷. دایر کردن مرکز فساد و فحشا
۸. سرقت، اختلاس، ارتشا و کلاه‌برداری و تحصیل مال نامشروع
۹. جعل اسکناس و ضرب سکه تقلبی
۱۰.پول شویی
۱۱. اخلال در نظام اقتصادی
۱۲. جرائم مربوط به مشروبات الکلی
۱۳. قاچاق کالا و ارز سازمان‌یافته، حرفه‌ای و عمده
